Na czym polega metoda inteligentnych powtórek SuperMemo?

Metoda SuperMemo, na której opierają się wszystkie nasze kursy, została stworzona w latach 80. przez Piotra Woźniaka — młodego, zdolnego naukowca, studenta biologii molekularnej, który potrzebował skutecznego sposobu na naukę biochemii i… angielskich słówek. W 1991 roku staliśmy się pierwszą na świecie firmą, która zaczęła używać inteligentnych powtórek (po angielsku nazywanych spaced repetition) do wspomagania nauki. Rozwiązanie to stanowi dziś inspirację dla niemal całej branży edukacyjnej.

Jak zapamiętywać szybko i skutecznie? Nauka z metodą SuperMemo krok po kroku:

• Naukę z kursem rozpocznij od sekcji UCZ SIĘ, czyli od nowych informacji.
• Po każdej karcie określ stopień, w jakim udało Ci się przyswoić dane słówko czy regułę za pomocą przycisków: WIEM, NIE WIEM, PRAWIE.
• Na tej podstawie algorytm SuperMemo dobiera dla Ciebie optymalne momenty na powtórki małych porcji informacji — czyli wtedy, kiedy już prawie zaczynasz je zapominać. Następnie układa je odpowiednio w sekcji Powtarzaj.
• Im lepiej pamiętasz daną informację, tym dłuższe odstępy algorytm wyznacza między poszczególnymi powtórkami, a wiedza jest stopniowo utrwalana w pamięci długotrwałej.

Wskazówka: Pamiętaj, że podstawą trwałego i szybkiego zapamiętywania w metodzie SuperMemo są inteligentne powtórki. Twoje postępy w nauce zależą właśnie od nich. Jeśli zdarzy ci się gorszy dzień i zabraknie ci siły lub chęci, odpuść sobie naukę nowych kart i skup się na sekcji Powtarzaj. Przerobienie nawet kilku powtórek będzie krokiem naprzód!

Jak dokładnie to działa?

Zacznijmy od podstaw — czym jest krzywa zapominania i jak wpłynęła na metodę SuperMemo?

Powiedzmy sobie wprost — wszyscy zapominamy, a „pod nóż” w pierwszej kolejności idą te informacje, których nie używamy na co dzień lub regularnie. Krzywa zapominania to wykres, na którym możesz zaobserwować, jak z upływem czasu maleje szansa przypomnienia sobie wcześniej zapamiętanej informacji. Wiedza, którą zaraz po nauczeniu się możemy posługiwać bez problemu, szybko ulatuje z naszej pamięci, aż w końcu zdolność przywołania (ang. recall) spada niemal do zera. Większość z nas mogła zaobserwować ten fenomen podczas… nauki na egzaminy (któż z nas nie uczył się zgodnie z zasadą 3xZ, czyli „zakuć—zdać—zapomnieć”?).

Ale jest też dobra wiadomość — zdolność przywołania danej informacji będzie bezlitośnie i szybko spadać… aż do kolejnej powtórki. Po odświeżeniu wiedzy cała zabawa z krzywą zapominania zaczyna się od nowa, a czas do kolejnego zapomnienia się wydłuża.

Oczywiście nie ma jednego, uniwersalnego kształtu krzywej zapominania — ten zależy od indywidualnych predyspozycji każdej osoby, ilości materiału do nauki, a nawet pory dnia. Warto też wspomnieć, że to, jak skutecznie zapamiętamy daną informację, jest silnie zależne od tego, w jakim stopniu wpasowuje się ona w naszą siatkę skojarzeń i powiązań — czyli w informacje już obecne w naszym mózgu. Im lepsze dopasowanie, tym łatwiejsza nauka. To dlatego początki z nowym językiem są zazwyczaj trudne. Warto jednak się nie poddawać, bo potem jest już coraz łatwiej i przyjemniej.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

Zaciekawiła Cię krzywa zapominania? Zajrzyj do artykułu „Krzywa zapominania a powtórki, czyli dlaczego zapominanie jest ważnym elementem nauki”, napisanego przez naszego CEO, Krzysztofa Biedalaka.

Zrozumieć spaced repetition, czyli jak działają inteligentne powtórki

Termin spaced repetition to zbitka dwóch angielskich słów: spaced (pl. rozstawiony, rozłożony) oraz repetition (pl. powtórka). Jak samo tłumaczenie wskazuje, idea spaced repetition polega na wyznaczaniu powtórek w określonych odstępach, które pozwalają nam minimalizować ich liczbę, a dzięki temu uczyć się szybciej. Od czego zależą te odstępy, zwane również interwałami? Przede wszystkim od naszego indywidualnego tempa zapamiętywania i nauki — każdy człowiek ma swoje predyspozycje. Istnieje jednak kilka reguł dotyczących pamięci długoterminowej, dzięki którym metoda SuperMemo okazuje się naprawdę skuteczna. Jak wpływają one na inteligentne powtórki? Spójrzmy na poniższy wykres:

Na wykresie w pierwszej kolejności możesz zauważyć krzywą zapominania z poprzedniej sekcji — za pierwszym razem, kiedy zapamiętujesz jakąś informację, ulatuje ona z pamięci dość szybko, i to w krótkim czasie od zakończenia nauki. Ale z każdą kolejną powtórką zwiększa się szansa na pamiętanie informacji pomimo upływu czasu, dzięki czemu odstępy pomiędzy przypomnieniami się wydłużają. Powinniśmy natomiast pamiętać, że jeśli doprowadzimy do tego, że dana informacja całkowicie wyleci nam z pamięci, musimy zaczynać cały proces powtórek od zera. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby zacząć od krótkich odstępów i stopniowo je wydłużać. Na koniec warto zacytować jedną z reguł dotyczących pamięci długoterminowej:

Im później wykonasz kolejną skuteczną powtórkę informacji, tym bardziej wzrośnie jej stabilność.

Czyli im później zostanie wyznaczona data powtarzania, tym lepiej materiał będzie utrwalony w pamięci. Jest tutaj jednak pewien haczyk — nie możesz przecież doprowadzić do całkowitego zapomnienia tego, czego się uczysz. Dlatego podstawą spaced repetition i metody SuperMemo jest wyznaczanie powtórek w momencie późniejszym, ale takim, w którym informacje są jeszcze z dużym prawdopodobieństwem (ok. 90%) pamiętane. I takich właśnie momentów, poprzez analizę Twojego tempa zapamiętywania i Twoich postępów w nauce, szuka dla Ciebie w naszej aplikacji algorytm SuperMemo.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

Zaciekawił Cię temat inteligentnych powtórek? Zajrzyj do artykułu „Spaced repetition a nauka – jak to działa?” napisanego przez naszego CEO.

Mity na temat Ebbinghausa i jego krzywej zapominania — jak wyglądały badania niemieckiego psychologa?

Gdy mowa o powtórkach i zapamiętywaniu, zazwyczaj w dyskusji pojawia się Hermann Ebbinghaus — niemiecki psycholog urodzony w 1850 roku, jeden z najbardziej znanych autorów badań nad pamięcią. Jako że internet jest pełen sprzecznych twierdzeń i dezinformacji, warto jednak pamiętać, że Ebbinghaus nie jest twórcą inteligentnych powtórek (spaced repetition). Jako pierwszy przeanalizował natomiast bardzo ważną kwestię — zależność między poziomem pamiętania a upływem czasu (dla bardzo specyficznego rodzaju informacji, o czym zaraz się dowiesz).

Badania psychologa polegały na zapamiętywaniu serii sztucznych sylab, np. KAZ, LEZ, GEC, które nie wywoływały żadnych skojarzeń ani emocji, przez co były dla uczącego się czymś całkowicie nowym i trudniej było nauczyć się ich na pamięć. Ebbinghaus mierzył głównie czas oraz ilość powtórzeń, jaka jest potrzebna do ponownego zapamiętania każdej serii sylab po upływie czasu. Następnie porównywał czas potrzebny do zapamiętania zupełnie nowych serii sylab z czasem potrzebnym do ponownego nauczenia się serii, które zdążył już zapomnieć. Z przedstawionych przez niego danych powstała pierwsza w historii krzywa zapominania.

Dane Ebbinghausa były jednak dość „nieżyciowe”, między innymi dlatego, że zapamiętywane informacje były całkowicie sztuczne i niemające zastosowania w codziennym życiu, a także, jak już wspomnieliśmy, pozbawione powiązań logicznych i emocjonalnych. Wszyscy natomiast wiemy, że nawet jeśli dopiero zaczynamy np. naukę języka, to z czasem przyswajamy coraz więcej informacji, które jesteśmy w stanie umieścić w pewnej siatce powiązań. Często też korzystamy z mnemotechnik. Co więcej, niemiecki naukowiec korzystał tylko z jednego typu danych ułożonych w seriach o takiej samej długości, przez co nie wiemy, jak jego badania sprawdziłyby się w przypadku jakichkolwiek innych informacji — np. słówek angielskich. Tymczasem podstawą inteligentnych powtórek jest umiejętność dostosowania ich indywidualnie do uczącego się i każdej informacji, która jest przyswajana. Na koniec warto wspomnieć, że sam Ebbinghaus nie przedstawił swojej krzywej zapominania — można ją natomiast odtworzyć na podstawie wyników i danych numerycznych z jego eksperymentu. Ta krzywa jednak ma niewiele wspólnego z często przypisywanymi mu w prasie i Internecie wykresami, które są dorobkiem dr. Piotra Woźniaka, twórcy metody SuperMemo.

Badania Hermanna Ebbinghausa przez kolejne sto lat zostały „odstawione na półkę” i wcale nie były uznawane za przełom naukowy. Dalszymi eksperymentami z pamięcią i powtórkami zajmowali się jedynie nieliczni naukowcy i praktycy. Prawdziwy przełom nastąpił dopiero w latach 80., kiedy młody student biologii molekularnej, Piotr Woźniak, postanowił nie tylko odkryć właściwy schemat pamiętania, ale także użyć komputera do tego, by przewidywał za niego optymalny moment na kolejne powtórki.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

Zainteresował Cię temat badań Ebbinghausa? Zajrzyj do artykułu: ”Did Ebbinghaus invent spaced repetition?” oraz do artykułu o tym, „Ebbinghaus i krzywa zapominania — kilka faktów na temat eksperymentów i badań niemieckiego psychologa, napisanego przez naszego CEO.

Kto opracował inteligentne powtórki, czyli spaced repetition? Story time!

Przenosimy się do roku 1982. Piotr Woźniak, ambitny student Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, czuje się coraz bardziej przytłoczony i sfrustrowany ilością materiału do nauki na studiach. Jeszcze bardziej boli go fakt, że wszystko ulatuje mu z pamięci zaraz po każdym egzaminie. Postanawia to zmienić.

Zaczyna od robienia notatek z biochemii i angielskiego. Wszystkie potrzebne informacje wypisuje na kartkach w formie pytań i odpowiedzi. Przegląda je w nieregularnych odstępach czasu, za każdym razem notując datę powtórki i informacje, których nie udało mu się zapamiętać. W ten sposób opracowuje pierwsze zasady skutecznego formułowania wiedzy. Z czasem zauważa, że każda kolejna powtórka ma swój własny „cykl życia” (określoną ilość czasu, przez jaki powtórzona informacja utrzymuje się w pamięci) i wpływ na trwałość zapamiętywania. Na podstawie luźnych danych ze swoich badań, młody student tworzy pierwszą wersję swojej autorskiej krzywej zapominania.

W 1985 roku Piotr Woźniak postanawia pójść o krok dalej i rozpoczyna serię eksperymentów z wykorzystaniem angielskich słówek. Tym razem skupia się na wyłapywaniu i mierzeniu błędów podczas kolejnych powtórek, oddzielonych od siebie interwałami (przerwami między jedną powtórką a drugą) różnej długości. Dzięki temu udaje mu się odkryć, że po każdym przypomnieniu interwał ten wydłuża się bez ryzyka zapomnienia słówka. Tak właśnie powstaje pierwsza wersja metody SuperMemo — na papierze.

Jeszcze w tym samym roku Woźniak rozpoczyna studia informatyczne na Politechnice Poznańskiej i kupuje swój pierwszy komputer, ZX Spectrum. Nabywa go z drugiej ręki od osoby, która jest przekonana, że sprzedaje… samą klawiaturę. Jest tylko jeden problem — dane można na niego wgrywać jedynie za pomocą taśmy magnetofonowej. Ogranicza to jego możliwości, ale nie powstrzymuje przed dalszym prowadzeniem badań. W 1987 r. z pomocą finansową przychodzi rodzina, dzięki czemu Piotr Woźniak w końcu wchodzi w posiadanie komputera PC z dyskiem twardym, a w grudniu, trzy miesiące od zakupu, uruchamia pierwszą aplikację SuperMemo. Wykorzystuje ona zmodyfikowaną wersję algorytmu SuperMemo (zwaną SM-2), który każdej informacji przypisuje oddzielny stopień trudności i na jego podstawie dobiera odstępy między powtórkami. SM-2 do dziś jest inspiracją dla wielu aplikacji do powtórek — wykorzystuje go m.in. Anki, a dawniej Quizlet.

SuperMemo 1.0

Piotr Woźniak nie spoczywa jednak na laurach — przez kolejne lata tworzy nowe, ulepszone wersje algorytmu, doskonaląc jego dokładność oraz dopasowanie do materiału i predyspozycji ucznia. Wieloletnie badania nad ludzką pamięcią stają się podstawą wielu prac magisterskich i doktorskich, w tym jego własnych. On sam zaś za metodę SuperMemo doczekuje się wielu nagród oraz publikacji w prestiżowych czasopismach, takich jak Wired i The Guardian.

W tej niezwykłej historii warto jeszcze wymienić rok 1991, w którym to Piotr Woźniak wraz z przyjacielem, Krzysztofem Biedalakiem, zakładają firmę SuperMemo World, poświęconą rozwijaniu i dystrybucji aplikacji SuperMemo. Jej misja? Zapewnić każdej osobie możliwość skutecznej, przyjemnej nauki i zdobywania trwałych umiejętności, z których będzie mogła korzystać przez całe życie. Dlatego podstawę oferty stanowi metoda SuperMemo. Wkrótce potem firma zaczyna się koncentrować na dostarczaniu autorskich kursów językowych. 30 lat później, wciąż staramy się kontynuować naszą misję — nieustannie pracujemy nad rozwojem metody oraz naszej oferty kursów.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

Chcesz poznać historię SuperMemo ze wszystkimi pikantnymi szczegółami? Zajrzyj do artykułu: “The true history of spaced repetition” (pl. prawdziwa historia inteligentnych powtórek), napisanego przez samego bohatera opowieści — Piotra Woźniaka oraz do artykułu „Kto wymyślił spaced repetition?”, napisanego przez naszego CEO.