Czasy w języku angielskim – jak opanować wszystkie 12?

Ile jest czasów w angielskim?

Odpowiedź wcale nie jest taka oczywista. Z lingwistycznego punktu widzenia są jedynie dwa czasy angielskie: przeszły i teraźniejszy. Dla pewnego ułatwienia, ze względów pedagogicznych przyjęło się jednak, że czasy w języku angielskim są trzy; poza wymienionymi wcześniej czasem przeszłym i czasem teraźniejszym, istnieje również czas przyszły.

Jak więc doliczyliśmy się aż dwunastu? Podczas gdy w języku polskim są tylko dwa aspekty czasownika, dokonany i niedokonany, czasy w języku angielskim mają cztery aspekty. Dlatego też zwykło się mówić aż o 12 angielskich czasów, chociaż zdarzają się osoby, które na dwunastu się nie zatrzymują.

Angielskie czasy i ich aspekty

Jakie aspekty ma każdy czas przeszły, teraźniejszy i przyszły w języku angielskim? Przyjrzyjmy się im na przykładzie czasownika learn.

1. simple: learn, learned
2. continuous: be learning
3. perfect: have learned
4. perfect continuous: have been learning

Tak będzie wyglądać podział, kiedy pod uwagę weźmiemy jeszcze osobno czas przeszły, teraźniejszy i przyszły.

Pierwszy aspekt mówi o stałości danej czynności (w naszym przykładzie mówi o stałości uczenia się). Drugi aspekt podkreśla powtarzalność, a trzeci, że dana czynność jest zakończona. Ostatni aspekt w angielskich czasach kładzie nacisk na czas trwania zakończonej czynności. W dalszej części artykułu szczegółowo omówimy każdy z czasów oraz ich aspekty.

Dlaczego tak trudno doliczyć się czasów w języku angielskim?

Co ciekawe, czasami szukając odpowiedzi na pytanie, ile jest czasów w angielskim, możesz natknąć się na informację, że jest ich więcej niż dwanaście. Zdarza się, że zaliczane są wyrażenia future in the past, znane też jako reported speech. Takich konstrukcji użyjesz, aby odnieść się do wypowiedzi z przeszłości, która dotyczyła przyszłości, np. He said he was going to learn on Friday.

Czasy teraźniejsze w angielskim

PRESENT SIMPLE

Czas Present Simple mówi o czynnościach stałych, powtarzających się regularnie. Mówi też o prawach natury, regulacjach, przyzwyczajeniach i rutynach.

Budowa

Present Simple jest angielskim czasem teraźniejszym, w którym operatorem jest do, jak we wszystkich angielskich czasach z aspektem simple.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + czasownik + reszta zdania

I learn English.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator + not + czasownik + reszta zdania

I don’t learn English.

Budowa zdania pytającego:

operator + osoba + czasownik + reszta zdania

Do you learn English?

Korzystając z czasu Present Simple, pamiętaj o odmianie czasowników. W przypadku tych regularnych, do czasowników w trzeciej osobie liczby pojedynczej dodaje się końcówkę -s, natomiast w przypadku czasowników zakończonych -o, -ch, -sh, -ss lub -x, dodajemy się końcówkę -es.

Twoje wątpliwości dotyczące tego, czy należy użyć właśnie tego angielskiego czasu teraźniejszego, pomogą rozwiać przysłówki częstotliwości. Użyte w zdaniu właściwie wymuszają użycie czasu Present Simple. Mowa o takich przysłówkach, jak np. always, sometimes, often, rarely, never oraz occasionally.

PRESENT CONTINUOUS

Czas Present Continuous dotyczy czynności niedokonanych i znajduje zastosowanie w czynnościach trwających w momencie mówienia. Stosuje się go również dla podkreślenia zachodzącej zmiany czy odstępstwa od normy (bez określania od kiedy ta czynność ma miejsce).

Budowa

Operatorem w Present Continuous jest be. W tym czasie do głównego czasownika dodajemy końcówkę -ing.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + operator + czasownik + reszta zdania

I’m studying for tomorrow’s exam.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator + not + czasownik + reszta zdania

I’m not studying for tomorrow’s exam.

Budowa zdania pytającego:

operator + osoba + czasownik + reszta zdania

Am I studying for tomorrow’s exam?

Pamiętaj, że jeśli czasownik kończy się na -e, to w większości przypadków należy się tej litery pozbyć, jak np. w czasowniku smile, gdzie w Present Continuous przyjmie on formę smiling. Kolejną ważną i przydatną regułą jest podwójna spółgłoska w sytuacji, gdy czasownik kończy się na samogłoskę i spółgłoskę, co znajduje zastosowanie w takich słowach, jak np. cutting, letting, putting.

Warto pamiętać też o słówkach typowych dla tego angielskiego czasu, jak now, at the moment oraz currently.

PRESENT PERFECT

Czasu Present Perfect używamy do mówienia o czynnościach z przeszłości (zazwyczaj zakończonych), ale takich, które niosą ze sobą wyraźny i widoczny efekt w teraźniejszości.

Budowa

W Present Perfect, jak w każdym angielskim czasie z aspektem perfect operatorem jest have, z wyjątkiem trzeciej osoby liczby pojedynczej, gdzie stosuje się has. W następstwie użycia takiego operatora czasownik przybiera trzecią formę.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + operator + czasownik + reszta zdania

I’m tired because I’ve studied too much this week.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator + not + czasownik + reszta zdania

I haven’t finished my test yet, so I can’t leave.

Budowa zdania pytającego:

operator + osoba + czasownik + reszta zdania

Have you finished studying yet?

Dla ułatwienia warto zapamiętać słówka zazwyczaj łączone z tym angielskim czasem, takie jak yet, already, just, recently, for oraz since.

PRESENT PERFECT CONTINUOUS

Czas Present Perfect Continuous stosowany jest do czynności z przeszłości z wyraźnym efektem w teraźniejszości, z tą różnicą, że mówi najczęściej o czynnościach niezakończonych.

Budowa

W Present Perfect Continuous występują dwa czasowniki posiłkowe: have + been, które w trzeciej osobie liczby pojedynczej przybierają formę has + been. Operatorem w tym czasie jest be, czego następstwem jest stosowanie przy czasowniku końcówki -ing.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + czasownik posiłkowy + czasownik + reszta zdania

I’m tired because I’ve been studying for more than 12 hours.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + czasownik posiłkowy have not been + czasownik + reszta zdania

I feel bad because I haven’t been visiting my grandma for a long time.

Budowa zdania pytającego:

czasownik posiłkowy have albo has + osoba + czasownik posiłkowy been + czasownik + reszta zdania

You look tired. What have you been doing?

Czasy przeszłe w angielski

PAST SIMPLE

Czas Past Simple stosowany jest do mówienia o czynnościach przeszłych bez wyraźnych skutków widocznych w teraźniejszości. Jest on stosowany też do wydarzeń z przeszłości wymienianych zgodnie z porządkiem chronologicznym.

Budowa

W przypadku czasu Past Simple, podobnie jak w angielskim czasie teraźniejszym z aspektem simple, budowa jest prosta. Osobę łączysz z operatorem do w czasie przeszłym, czyli did.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + czasownik + reszta zdania

I studied yesterday in the evening.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator + not + czasownik + reszta zdania

I didn’t study yesterday.

Budowa zdania pytającego:

operator + osoba + czasownik + reszta zdania

Did you study yesterday?

W celu łatwiejszego odróżnienia Past Simple od czasu Present Perfect posiłkuj się w zdaniach określeniami przeszłości, np. I practiced this morning. zamiast I have practiced.

PAST CONTINUOUS

Past Continuous to czas odnoszący się do czynności wykonywanej w konkretnym momencie w przeszłości, choć ten moment nie musi być dokładnie określony i może wynikać z kontekstu. Służy on opisywania czynności rozciągniętych w czasie, ale też do mówienia o dwóch czynnościach, które dzieją się w tym samym momencie.

Budowa

Konstruując czas Past Continuous, potrzebujesz czasownika posiłkowego be w czasie przeszłym odmienionego przez odpowiednią osobę. Może to więc być albo was albo were. Operator wymusza z kolei czasownik z końcówką -ing.

Budowa zdania twierdzącego

osoba + operator + czasownik + reszta zdania

I was studying while Jack was playing video games.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator + not + czasownik + reszta zdania

I wasn’t studying when you called.

Budowa zdania pytającego:

operator + osoba + czasownik + reszta zdania

Were you studying for the exam when I called?

PAST PERFECT

Czas Past Perfect wykorzystywany do opisywania czynności z przeszłości, która nastąpiła przed inną czynnością z przeszłości. Można więc powiedzieć, że jest to czas zaprzeszły. Past Perfect występuje zawsze w parze z innym czasem, najczęściej z Past Simple. Budowa w tym angielskim czasie przeszłym stosuje się operator w formie had i czasownik w trzeciej formie.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + operator + czasownik + reszta zdania

I had finished studying before you called.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator + not + czasownik + reszta zdania

I hadn’t studied for the exam before my friend called me.

Budowa zdania pytającego:

operator + osoba + czasownik + reszta zdania

Had you finished your homework before you went out?

PAST PERFECT CONTINUOUS

Past Perfect Continuous to również czas zaprzeszły, z tą różnicą, że służy do mówienia o czynnościach niedokonanych.BudowaBudując zdania w angielskim czasie przeszłym Past Perfect Continuous stosuje się podwójny czasownik posiłkowy had been, który łączy się z czasownikiem z końcówką -ing.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + czasownik posiłkowy had been + czasownik + reszta zdania

I was getting tired because I had been running.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + czasownik posiłkowy had not + czasownik posiłkowy been + czasownik + reszta zdania

I was really tired at work because I hadn’t been sleeping all night long.

Budowa zdania pytającego:

czasownik posiłkowy had + osoba + czasownik posiłkowy been + czasownik + reszta zdania

How could you not pass the test? Hadn’t you been studying the whole last week?

Czasy przyszłe w angielskim

FUTURE SIMPLE

Future Simple to czas stosowany głównie do mówienia o przewidywaniach na podstawie własnych przeczuć. Zastosujesz go również, kiedy zechcesz spontanicznie zareagować na to, co dzieje się dookoła. Czasu tego nie stosuje się jednak do mówienia o czynnościach zaplanowanych.

Budowa

W tym angielskim czasie przyszłym operatorem jest czasownik will, po którym występuje czasownik w bezokoliczniku.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + operator + czasownik + reszta zdania

I think he will be happy with his exam results.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator + not + czasownik + reszta zdania

I think I will not pass the test.

Budowa zdania pytającego:

operator + osoba + czasownik + reszta zdania

How many times will you try to pass this test?

Z Future Simple silnie powiązane są czasowniki dotyczące subiektywnych opinii mówiącego, takie jak think, believe, hope oraz expect.

FUTURE CONTINUOUS

Future Continuous wykorzystywany jest do mówienia o czynnościach przyszłych niedokonanych, które będą trwały w danym momencie w przyszłości.

Budowa

Operatorem stosowanym w tym angielskim czasie są dwa czasowniki posiłkowe will be, do których dodajemy czasownik z końcówką -ing.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + czasownik posiłkowy will be + czasownik + reszta zdania

This time next week I will be learning for the exam.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + czasownik posiłkowy will not be + czasownik + reszta zdania

I won’t be doing much after the exam.

Budowa zdania pytającego:

czasownik posiłkowy will be + czasownik + reszta zdania

Will you be preparing for the exam today?

FUTURE PERFECT

Future Perfect to czas stosowany do czynności dokonanych, które zakończą się przed określonym terminem w przyszłości.

Budowa

W czasie Future Perfect potrzebujesz dwóch operatorów will have oraz czasownika w trzeciej formie.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + operator will have + czasownik + reszta zdania

This time next week I will have passed the exam.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator will not have + czasownik + reszta zdania

This time next month I won’t have graduated.

Budowa zdania pytającego:

operator will + osoba + operator have + czasownik + reszta zdania

Will you have passed the exam this time next week?

Słówka często wykorzystywane zazwyczaj w czasie Future Perfect to, podobnie, jak w innych konstrukcjach czasowych z tym aspektem, yet, just, by, by the time, until oraz before.

FUTURE PERFECT CONTINUOUS

Future Perfect Continuous mówi o czynnościach, które będą trwały w przyszłości i będą wykonywane od jakiegoś czasu do określonego momentu.

Budowa

W tym czasie potrzebne są aż trzy czasowniki posiłkowe – will have been. Dodatkowo, w zdaniu stosuje się czasownik z końcówką -ing.

Budowa zdania twierdzącego:

osoba + operator will have been + czasownik + reszta zdania

Before you’re back, he will have been preparing for third exam.

Budowa zdania przeczącego:

osoba + operator will not have been + czasownik + reszta zdania

This winter, I will not have been attending classes for six months.

Budowa zdania pytającego:

operator will + osoba + operator have been + czasownik + reszta zdania

How long will you have been teaching by the end of this year?

Jak nauczyć się angielskich czasów

Pomimo mnogości aspektów, czasów w angielskim nie jest aż tak dużo. Nie przejmuj się jednak jeżeli nie opanujesz od razu do perfekcji wszystkich 12. Prawdą jest bowiem, że duża część anglojęzycznych native speakerów też nie posługuje się nimi na co dzień.Jeśli chcesz doskonalić swoje umiejętności, zacznij naukę już teraz i wzbogacaj wypowiedzi o zaawansowane konstrukcje czasowe. Pomogą Ci w tym kursy SuperMemo, które przeprowadzą Cię przez wszystkie czasy i ich aspekty. Przeglądaj nasze kursy gramatyki angielskiej i zacznij naukę już dzisiaj.