Brytyjski i amerykański angielski. Jakie są między nimi różnice?

inglés británico e inglés americano

Każdy, kto uczy się języka angielskiego, trafia w końcu na różnice, które charakteryzują brytyjski i amerykański angielski. Jakie są najważniejsze z nich?

Akcent

Różnice w akcencie między brytyjskim a amerykańskim angielskim są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych i znaczących rozbieżności między nimi. Oba akcenty mają dodatkowo swoje własne regionalne warianty, które bywają bardzo odmienne od standardowej wersji angielskiego.

W Wielkiej Brytanii istnieje wiele regionalnych akcentów, spośród których najbardziej znany to brytyjski akcent RP (Received Pronunciation). RP to tradycyjny akcent, którego używa się Anglii, szczególnie w świecie biznesu, edukacji i mediach. Charakteryzuje się klarowną i precyzyjną wymową. Ponadto, w różnych regionach Wielkiej Brytanii występują inne akcenty, takie jak cockney w Londynie, geordie w Newcastle czy scots w Szkocji. Każdy z tych akcentów ma swoje własne cechy fonetyczne i wymowy.

W Stanach Zjednoczonych również istnieje wiele regionalnych akcentów. W przeciwieństwie do brytyjskiego akcentu RP, posiadającego bardziej standardową i formalną wymowę, amerykańskie akcenty są zdecydowanie bardziej zróżnicowane. Tak zwany akcent południowy charakterystyczny jest dla całych stanów, np. Teksasu czy Luizjany, podczas gdy akcentu nowojorskiego używa się praktycznie wyłącznie w Nowym Jorku. Innym znanym akcentem jest kalifornijski akcent, szczególnie w obszarze Hollywood. Wielu Amerykanów ma również tzw. General American Accent, który uważa się za bardziej neutralny i niezwiązany z konkretnym regionem.

Warto pamiętać, że zarówno brytyjski, jak i amerykański akcent mają wiele wariantów i subtelnych różnic w wymowie w zależności od regionu, klasy społecznej, wieku czy pochodzenia etnicznego mówiącego. Dzięki nim język angielski jest bardzo różnorodny i niesie za sobą ważne konteksty kulturowe.

Wymowa

Między amerykańską a brytyjską odmianą języka angielskiego istnieją spore różnice w wymowie.

Jedną z głównych różnic jest wymowa spółgłoski „r”. W amerykańskim angielskim „r” jest zwykle wymawia się wyraźnie, nawet gdy znajduje się na końcu wyrazu. To oznacza, że w słowach takich jak „car” czy „park” wymaria się wyraźne „r”. Z kolei w brytyjskim angielskim „r” jest wyraźne zwykle tylko na początku wyrazu, a pomijane lub mniej wyraźne na końcu i wewnątrz wyrazów. Na przykład, słowo „car” można wymawiać jako „cah” lub „kaa” w zależności od regionu.

Amerykański i brytyjski angielski różnią się również wymową spółgłoski „t” w niektórych kontekstach. W amerykańskim angielskim, gdy „t” występuje wewnątrz lub na końcu wyrazu, wymawia się je bardziej twardo i wyraźnie, np. w słowach „water” czy „better”. Natomiast w brytyjskim angielskim „t” może być wymawiane łagodniej lub w ogóle pomijane w tych samych słowach.

Napotkamy także różnice w wymowie kilku samogłosek. Dotyczy to na przykład samogłoski „u”, która w brytyjskim angielskim jest bardziej zbliżona do dźwięku „ju”, podczas gdy w amerykańskim angielskim przypomina „oo”. Na przykład, słowo „tube” będzie brzmiało bardziej jak „tju:b” w brytyjskim angielskim, a jako „tu:b” w amerykańskim angielskim. Wymowa różni się także w przypadku samogłosek „o” czy „a”.

Więcej o wymowie w odmianie brytyjskiej oraz amerykańskiej przeczytasz w artykule: Wymowa brytyjska i amerykańska: Say It Better. Jak się jej nauczyć?

Słownictwo

Pomimo że większość słownictwa jest wspólna, istnieją pewne różnice w wyrazach i idiomach używanych w brytyjskim i amerykańskim angielskim. Dotyczy to terminologii z praktycznie każdej dziedziny życia: transportu, jedzenia, sprzętów codziennego użytku itd.

Poniżej znajdziesz kilka przykładów:

PolskiBritish EnglishAmerican English
autostradamotorwayhighway
przyczepa kempingowacaravantrailer
paliwo (benzyna)petrolgas
wata cukrowacandyflosscotton candy
frytkichipsFrench fries
puszkatincan

Warto zauważyć, że ze względu na przenikanie się kultury amerykańskiej i brytyjskiej, te różnice stopniowo się zacierają i powinniśmy zostać dobrze zrozumiani, nawet gdy użyjemy wyrazu z innej odmiany języka angielskiego.

Pisownia

Ostatnia rozbieżność między brytyjskim a amerykańskim angielskim, którą chcemy omówić, jest pisownia. Różnice dotyczą w tym przypadku przede wszystkim zapisu końcówek oraz podwójnych spółgłosek. Poniżej streszczamy w kilku punktach najważniejsze z zasad wraz z przykładami:

„og” – „ogue”

W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „ogue”, w amerykańskim angielskim pisze się „og”. Na przykład: „catalog” (amerykański) – „catalogue” (brytyjski), „dialog” (amerykański) – „dialogue” (brytyjski).

„er” – „re”

W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „re”, w amerykańskim angielskim pisze się „er”. Na przykład: „center” (amerykański) – „centre” (brytyjski), „meter” (amerykański) – „metre” (brytyjski).

„or” – „our”

W wielu słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „our”, w amerykańskim angielskim pisze się „or”. Na przykład: „color” (amerykański) – „colour” (brytyjski), „favor” (amerykański) – „favour” (brytyjski).

„ze” – „se”

W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „se”, w amerykańskim angielskim pisze się „ze”. Na przykład: „analyze” (amerykański) – „analyse” (brytyjski), „apologize” (amerykański) – „apologise” (brytyjski).

Podwójne spółgłoski

W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje pojedyncza spółgłoska, w amerykańskim angielskim dodaje się kolejną spółgłoskę. Na przykład: „traveling” (amerykański) – „travelling” (brytyjski), „canceling” (amerykański) – „cancelling” (brytyjski).

Opanuj wymowę z SuperMemo

Chcesz perfekcyjnie opanować wymowę w wybranej odmianie języka angielskiego? Sprawdź nasze kursy online z serii Say it better: kurs wymowy amerykańskiej oraz kurs wymowy brytyjskiej, dzięki którym nauczysz się mówić jak native. Brytyjski i amerykański angielski nie będą miały przed Tobą tajemnic!