Każdy, kto uczy się języka angielskiego, trafia w końcu na różnice, które charakteryzują brytyjski i amerykański angielski. Jakie są najważniejsze z nich?
Akcent
Różnice w akcencie między brytyjskim a amerykańskim angielskim są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych i znaczących rozbieżności między nimi. Oba akcenty mają dodatkowo swoje własne regionalne warianty, które bywają bardzo odmienne od standardowej wersji angielskiego.
W Wielkiej Brytanii istnieje wiele regionalnych akcentów, spośród których najbardziej znany to brytyjski akcent RP (Received Pronunciation). RP to tradycyjny akcent, którego używa się Anglii, szczególnie w świecie biznesu, edukacji i mediach. Charakteryzuje się klarowną i precyzyjną wymową. Ponadto, w różnych regionach Wielkiej Brytanii występują inne akcenty, takie jak cockney w Londynie, geordie w Newcastle czy scots w Szkocji. Każdy z tych akcentów ma swoje własne cechy fonetyczne i wymowy.
W Stanach Zjednoczonych również istnieje wiele regionalnych akcentów. W przeciwieństwie do brytyjskiego akcentu RP, posiadającego bardziej standardową i formalną wymowę, amerykańskie akcenty są zdecydowanie bardziej zróżnicowane. Tak zwany akcent południowy charakterystyczny jest dla całych stanów, np. Teksasu czy Luizjany, podczas gdy akcentu nowojorskiego używa się praktycznie wyłącznie w Nowym Jorku. Innym znanym akcentem jest kalifornijski akcent, szczególnie w obszarze Hollywood. Wielu Amerykanów ma również tzw. General American Accent, który uważa się za bardziej neutralny i niezwiązany z konkretnym regionem.
Warto pamiętać, że zarówno brytyjski, jak i amerykański akcent mają wiele wariantów i subtelnych różnic w wymowie w zależności od regionu, klasy społecznej, wieku czy pochodzenia etnicznego mówiącego. Dzięki nim język angielski jest bardzo różnorodny i niesie za sobą ważne konteksty kulturowe.
Wymowa
Między amerykańską a brytyjską odmianą języka angielskiego istnieją spore różnice w wymowie.
Jedną z głównych różnic jest wymowa spółgłoski „r”. W amerykańskim angielskim „r” jest zwykle wymawia się wyraźnie, nawet gdy znajduje się na końcu wyrazu. To oznacza, że w słowach takich jak „car” czy „park” wymaria się wyraźne „r”. Z kolei w brytyjskim angielskim „r” jest wyraźne zwykle tylko na początku wyrazu, a pomijane lub mniej wyraźne na końcu i wewnątrz wyrazów. Na przykład, słowo „car” można wymawiać jako „cah” lub „kaa” w zależności od regionu.
Amerykański i brytyjski angielski różnią się również wymową spółgłoski „t” w niektórych kontekstach. W amerykańskim angielskim, gdy „t” występuje wewnątrz lub na końcu wyrazu, wymawia się je bardziej twardo i wyraźnie, np. w słowach „water” czy „better”. Natomiast w brytyjskim angielskim „t” może być wymawiane łagodniej lub w ogóle pomijane w tych samych słowach.
Napotkamy także różnice w wymowie kilku samogłosek. Dotyczy to na przykład samogłoski „u”, która w brytyjskim angielskim jest bardziej zbliżona do dźwięku „ju”, podczas gdy w amerykańskim angielskim przypomina „oo”. Na przykład, słowo „tube” będzie brzmiało bardziej jak „tju:b” w brytyjskim angielskim, a jako „tu:b” w amerykańskim angielskim. Wymowa różni się także w przypadku samogłosek „o” czy „a”.
Pomimo że większość słownictwa jest wspólna, istnieją pewne różnice w wyrazach i idiomach używanych w brytyjskim i amerykańskim angielskim. Dotyczy to terminologii z praktycznie każdej dziedziny życia: transportu, jedzenia, sprzętów codziennego użytku itd.
Poniżej znajdziesz kilka przykładów:
Polski
British English
American English
autostrada
motorway
highway
przyczepa kempingowa
caravan
trailer
paliwo (benzyna)
petrol
gas
wata cukrowa
candyfloss
cotton candy
frytki
chips
French fries
puszka
tin
can
Warto zauważyć, że ze względu na przenikanie się kultury amerykańskiej i brytyjskiej, te różnice stopniowo się zacierają i powinniśmy zostać dobrze zrozumiani, nawet gdy użyjemy wyrazu z innej odmiany języka angielskiego.
Pisownia
Ostatnia rozbieżność między brytyjskim a amerykańskim angielskim, którą chcemy omówić, jest pisownia. Różnice dotyczą w tym przypadku przede wszystkim zapisu końcówek oraz podwójnych spółgłosek. Poniżej streszczamy w kilku punktach najważniejsze z zasad wraz z przykładami:
„og” – „ogue”
W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „ogue”, w amerykańskim angielskim pisze się „og”. Na przykład: „catalog” (amerykański) – „catalogue” (brytyjski), „dialog” (amerykański) – „dialogue” (brytyjski).
„er” – „re”
W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „re”, w amerykańskim angielskim pisze się „er”. Na przykład: „center” (amerykański) – „centre” (brytyjski), „meter” (amerykański) – „metre” (brytyjski).
„or” – „our”
W wielu słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „our”, w amerykańskim angielskim pisze się „or”. Na przykład: „color” (amerykański) – „colour” (brytyjski), „favor” (amerykański) – „favour” (brytyjski).
„ze” – „se”
W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje „se”, w amerykańskim angielskim pisze się „ze”. Na przykład: „analyze” (amerykański) – „analyse” (brytyjski), „apologize” (amerykański) – „apologise” (brytyjski).
Podwójne spółgłoski
W niektórych słowach, w których w brytyjskim angielskim występuje pojedyncza spółgłoska, w amerykańskim angielskim dodaje się kolejną spółgłoskę. Na przykład: „traveling” (amerykański) – „travelling” (brytyjski), „canceling” (amerykański) – „cancelling” (brytyjski).
Opanuj wymowę z SuperMemo
Chcesz perfekcyjnie opanować wymowę w wybranej odmianie języka angielskiego? Sprawdź nasze kursy online z serii Say it better: kurs wymowy amerykańskiej oraz kurs wymowy brytyjskiej, dzięki którym nauczysz się mówić jak native. Brytyjski i amerykański angielski nie będą miały przed Tobą tajemnic!
Chcesz popracować nad swoją wymową w języku angielskim? W tym wpisie przyjrzymy się wymowie brytyjskiej oraz amerykańskiej na konkretnych przykładach....
W samej tylko Wielkiej Brytanii jest około 40 dialektów i angielskich akcentów. Oczywiście, żeby dogadać się z Anglikiem, nie musimy znać ich wszystkich....