Święta to wyjątkowy czas. Ma on swój specyficzny język. Goszczą w nim słowa, które podobnie jak choinkowe ozdoby, wyciągamy i odkurzamy raz do roku. Przyjrzyjmy się dzisiaj angielskim świątecznym słówkom i wyrażeniom oraz zastanówmy się, skąd się wzięły i jakim tradycjom je zawdzięczamy?
Ten specyficzny kalendarz służy odmierzaniu czasu pozostałego do Świąt. Kalendarz adwentowy umila oczekiwanie drobnymi upominkami, skrywanymi w okienkach, kopertach lub pudełeczkach przypisanych każdemu dniu, jaki pozostał do Bożego Narodzenia. Kalendarze adwentowe zaczęły zdobywać globalną popularność w 1920 roku i od tamtego czasu stały się nieodłącznym elementem sezonu świątecznego. Temat został szybko podchwycony przez komercyjny rynek i dzisiaj można kupić kalendarze przeróżnych marek z upominkami w postaci czekoladek, lakierów do paznokci, czipsów itp.
Udekorowane ozdobami i lampkami świerki lub jodły dzisiaj jednoznacznie kojarzą się ze Świętami. Choinka przywędrowała do krajów anglosaskich z Niemiec. Dzisiaj christmas tree – świąteczne angielskie wyrażenie, usłyszymy zarówno na Wyspach Brytyjskich, jak i w Stanach, ale choinka gości podczas Świąt w domach na całym świecie.
Pierwsze legendarne wzmianki o choince powiązane są ze św. Bonifacym i pochodzą z VIII wieku. Jednak później słuch o świątecznym drzewku ginie na bardzo długi czas. Triumfalny powrót (choć o lokalnym charakterze) ma bowiem miejsce dopiero w XV wieku. Z tego okresu pochodzi udokumentowana wzmianka, opisująca bożonarodzeniowe drzewko udekorowane jabłkami, orzechami i piernikami. Z kolei pierwszy malarski dowód na istnienie choinki pochodzi z XVI wieku i jest to sztych autorstwa Łukasza Cranacha Starszego.
Znaczenie tego angielskiego świątecznego słówka jest podobne w różnych kręgach kulturowych, w których oczywiście obchodzone są Święta Bożego Narodzenia. Christmas carols, czyli kolędy to tradycyjne pieśni, śpiewane na krótko przed Świętami na cześć nowo narodzonego Jezusa Chrystusa.
Przyjmuje się, że pierwszą kolędą jest chrześcijański hymn z IV wieku „Jesus Refulsit Omnium” skomponowany po łacinie przez św. Hilarego z Poitiers. Podobno skomponował on hymn po pierwszych odnotowanych obchodach Świąt Bożego Narodzenia w 336 r.
Kiedy usłyszymy to świąteczne słówko po angielsku, nasz rozmówca zapewne będzie miał na myśli pierniczkowe ciastko w kształcie małego ludzika. Choć w Anglii i Stanach popularne są też gingerbread houses, czyli domki z piernika. Co ciekawe, źródeł tej świątecznej tradycji również należy doszukiwać się w Niemczech.
Kolejna tradycja, która skrywa się pod świątecznym angielskim wyrażeniem odnosi się do wieńców, którymi przyozdabiamy drzwi w okresie Świąt Bożego Narodzenia. Obecnie tradycja ta została zeświecczona, jednak jej korzenie związane są z religią chrześcijańską. Wieńce, ich okrągły kształt symbolizowały życie wieczne, a liście ostrokrzewu i owoce miały symbolizować koronę cierniową i krew Chrystusa.
Część ze słówek i angielskich wyrażeń bożonarodzeniowych można w łatwy sposób przetłumaczyć na inne języki, ponieważ odnoszą się do wspólnych tradycji, obecnych w niemal każdym zakątku świata. Są jednak pewne świąteczne angielskie słówka o znaczeniu nieco bardziej hermetycznym. Są one związane ze specyficznymi dla danego kraju zwyczajami. Przyjrzyjmy się bliżej kilku angielskim wyrażeniom świątecznym związanym z Wyspami Brytyjskimi:
Powyższego angielskiego świątecznego słówka nie należy mylić z krakersami, mimo że takie tłumaczenie byłoby zupełnie poprawne. Jednak crackers w kontekście świątecznym w Anglii oznacza tekturowe rurki owinięte kolorową folią. Jest to nieodłączny element brytyjskich Świąt. Crackers znajdziemy na świątecznym stole obok sztućców. Musisz go pociągnąć z sąsiadem. Rurka ma pęknąć na pół, robiąc mały huk (stąd nazwa). W środku zwykle znajduje się mały prezent, nieśmieszny żart, który sprawia, że wszyscy jęczą, gdy go czytają, oraz papierową koronę, którą zakładamy na głowę, co sprawia, że jest bardzo wesoło. Korona oczywiście symbolizuje Mędrców.
Crackers wynalazł Tom Smith, który po wizycie w Paryżu w roku 1840 postanowił przenieść na brytyjski grunt francuskie, podłużne cukierki zawijane w kolorową folię. Chcąc zwiększyć sprzedaż, przedsiębiorczy Tom dodał do swojego produktu efekty specjalne w postaci małej eksplozji, która towarzyszyła „przełamywaniu” rurek.
Te klasyczne angielskie wypieki świąteczne, goszczą na brytyjskich stołach już od XIII wieku. Kiedy to rycerze wrócili do swych domów z Wypraw Krzyżowych, przywożąc ze sobą nowe przyprawy, takie jak gałka muszkatołowa, czy cynamon. Przyprawy te znajdziemy dzisiaj w mince pies, placuszkach świątecznych niewielkich rozmiarów. Są one nadziewane zmielonymi suszonymi owocami i korzennymi przyprawami.
Chrimbo to angielskie kolokwialne określenie Świąt Bożego Narodzenia. Jest to swoisty skrót od słowa Christmas i specyficzna brytyjska maniera, polegająca na robieniu rzeczy po swojemu i mówieniu po swojemu. Brits do that.
Pod tym angielskim świątecznym wyrażeniem kryją się świąteczne musicale w komediowym tonie. Kiczowate, teatralne przedstawienia odgrywane przez mniej znanych celebrytów i mężczyzn w kobiecych przebraniach. Świąteczne przedstawienia wywodzą się z XVIII-wiecznej komedii dell’arte.
To angielskie świąteczne wyrażenie to nazwa drugiego dnia Świąt na Wyspach. Skąd się wzięła? Wywodzi się od prezentów, którymi obdarowują się 26 grudnia Brytyjczycy. Początkowo jeszcze w XIX wieku w trakcie Boxing Day prezenty otrzymywała służba od swoich pracodawców, 26 grudnia był dla nich również dniem wolnym od pracy.
Pora na tradycje i świąteczne słówka prosto z USA. Jak leksykalnie wyróżniają się Święta w Stanach? Sprawdźmy!
Nie należy ich mylić ze świątecznymi korniszonami, takiej tradycji w Stanach nie odnotowaliśmy. Christmas Pickle to korniszon, ale w postaci choinkowej bombki. Amerykanie chowają taką ozdobę pośród innych bombek, a dzieci mają za zadanie odnaleźć Christmas Pickle na choince. Dziecko, które zrobi to jako pierwsze, otrzymuje drobny upominek lub w nagrodę może jako pierwsze odpakować prezenty w Bożonarodzeniowy poranek.
Tradycja pochodzi z końcówki XIX wieku i jak wiele ze świątecznych tradycji ma związki z Niemcami. Podobno właśnie z Niemiec do Stanów przybyła ta nietypowa choinkowa ozdoba i importer bombek, jakim była sieć Woolworth potrzebował jakiegoś marketingowego chwytu, żeby sprzedać konsumentom Christmas Pickles. I w ten sposób jakiś spec od marketingu wykreował tradycję, która trwa do dzisiaj.
Czyli Bożonarodzeniowa kłoda wypalana w kominku to tradycja o niejasnym pochodzeniu, obecna nie tylko w Stanach, ale i w Europie. Jednak to amerykanie wprowadzili Yule Log na zupełnie inny poziom, przenosząc kłodę do telewizji.
W 1966 r. nowojorska sieć WPIX puściła 17-sekundową pętlę świątecznie przystrojonego kominka z trzaskającym ogniem, który pełzał po Yule Log. Miała być to w zamyślę „świąteczna kartka” od prezesa WPIX. Tę pętlę z płonącą kłodą, której towarzyszyła świąteczna muzyka emitowano przez trzy godziny. Transmisja tak bardzo spodobała się widzom, że stała się tradycją. Dzisiaj wersja Yule Log znanego komika Nicka Offermana ma ponad 3,6 miliona odsłon na YouTube.
Brzydkie świąteczne swetry, bo takie jest tłumaczenie tego angielskiego świątecznego wyrażenia, to dosyć świeża tradycja. Kultywowana jest w wielu zakątkach świata z mniejszym lub większym zacięciem, ale jej korzeni należy upatrywać w Ameryce Północnej. Za brzydkie swetry odpowiadają jednak nie amerykanie, a kanadyjczycy. Podobno te specyficzne swetry narodziły się jako imprezowy trend w Vancouver w 2001 roku i stamtąd brzydkie swetry rozprzestrzeniły się na cały świat.
O poczęstunku dla Mikołaja i jego reniferów mówi już nordycka mitologia, jednak w USA dodano do tej tradycji odrobinę słodyczy. To właśnie amerykanie zaczęli zostawiać Mikołajowi i jego pomocnikom ciasteczka i mleko. Zaczęli tak robić w latach 30-tych dwudziestego wieku, w trakcie Wielkiego Kryzysu, żeby okazać wdzięczność za prezenty i wsparcie w trudnych czasach.
Charakterystyczne biało-czerwone cukierki w formie zakrzywionej laski przybyły do Stanów w połowie XIX wieku wraz z niemiecko-szwedzkimi imigrantami, którzy w Wooster w Ohio ozdobili nimi choinkę podczas Świąt. Dzisiaj candy canes są w grudniu najlepiej sprzedającym się słodkim przysmakiem (nie licząc wyrobów z czekolady).
Jeśli planujecie Święta w anglojęzycznym kraju, albo po prostu chcecie zwiększyć swój zasób świątecznych słów, możecie sięgnąć po kursy SuperMemo ale też zerknąć na listę poniżej, gdzie kontynuujemy eksplorowanie angielskich świątecznych słówek:
Lista świątecznych słów i wyrażeń po angielsku jest oczywiście dłuższa, ale jesteśmy pewni, że naglą Was już przedświąteczne przygotowania, więc na tym kończymy, życząc wesołych i rodzinnych Świąt. Merry Christmas everyone!
Nikt nie lubi uczyć się trudnych rzeczy. Kiedy widzimy przed sobą skomplikowane zagadnienie, np. odmianę rzeczowników czy znienawidzony przez wielu...
Zaimki wskazujące odgrywają kluczową rolę w codziennej komunikacji, pozwalając nam precyzyjnie określać osoby, przedmioty lub miejsca, na które...
Nauka portugalskiego brazylijskiego to doskonały sposób na odkrycie fascynującej kultury Brazylii oraz komunikację z ponad 200 milionami osób, które...
